Dış Gebelik Nedir

Normal bir gebelikte sperm ile döllenmiş yumurta rahim içi bölgeye yerleşirken, dış gebelikte rahim dışı bir bölgeye yerleşmesi orada gelişmesidir. Döllenmiş yumurta bir sebeple tüplerden rahime doğru yapması gereken yolculuğu tamamlayamaz, başka bir bölgede takılı kalır. Dış gebelik en sık olarak kadının fallop tüplerinde yerleşir (% 90). Genelde tüplerin uzunluğunun son üçte birlik kısmında görülür. Tüpler embriyo büyümesine uygun kas yapıya sahip değildir, bu nedenle embriyonun büyümesiyle tüplerde yırtılma olur, iç kanama başlar ve anne hayatı riske girer.
Rahim dışında tüplerden başka yumurtalıklarda, rahim duvarı kenarında, rahim ağzına doğru ve hatta karın içinde gelişebilir. Çok nadir olgularda hem rahim içinde, rahim dışında gebelik aynı anda da olabilir. Hamileliğin rahim dışında yerleşimi, anne adayı için hayati risklere yol açabilir. Dış gebelik; gebeliğin ilk 3 aylık döneminde gerçekleşen anne ölümlerinde en sık sebeptir. Büyümekte olan embriyo kesin kaybedilecektir, teşhiste geç kalınırsa anne hayatı da riske girecektir. Günümüzde gelişen erken tanı ve tedavi olanaklarıyla dış gebelik anne hayatını tehlikeye sokmadan yakalanabilmekte, tüpler fazla hasar görmeden koruyucu ameliyatlar da yapılabilmektedir.

Dış gebelik neden olur

• Bir kadının tüplerinde hareket bozukluğu veya kısmi tıkanma yapan nedenler dış gebelik gelişmesine yol açabilir. Dış gebelik olgularında yapılan incelemelerde en sık sebep olarak tüplerin tek veya çift taraflı iltihabı (Salpenjit) karşımıza çıkmaktadır. Bu durum genellikle Gonore, Klamidya grubu gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklarda daha sık olur. Tüplerde gelişen iltihap, kanalın kısmi veya tamamen tıkanmasına kadar gidebilmekte, ciddi hasarlar bırakabilmektedir. http://www.hamilemiyim.net

• Daha önce geçirilmiş; yumurtalık kisti, apandisit, bağırsak, idrar torbası ameliyatları veya iltihaplara bağlı tüplerin etrafında oluşan yapışıklıklar dış gebelik riskini arttırır. Tüplerin doğumsal yapı bozuklukları da rol oynar. Rahim içi araç (spiral) kullanımı gebelik oluşmasını çok etkin olarak engelleyen bir yöntemdir, ancak bu yönteme rağmen gebelik olursa bu gebeliğin bir dış gebelik olma olasılığı çok yüksektir.

• Çocuk istemeyen bir kadında yapılmış tüplerin bağlanma ameliyatı sonrası da bazen gebelik gelişebilir, bu durumda da hasarlı tüpte dış gebelik olur. Daha önce dış gebelik geçirmiş olgularda da dış gebelik tekrarlama riski artar. Kısırlık tedavisinde yumurtlama ilaçlarının kullanımı da dış gebelik riskini az da olsa arttırmaktadır.

Dış gebelik belirtileri nelerdir

Kadınlar; adet gecikmesi, mide bulantısı, halsizlik, iştahsızlık ve göğüste gerginlik yakınmaları olunca hemen gebelik testi yaptırarak gebelik varlığını araştırırlar. Dış gebelik, başlangıçta normal gebelik yakınmalarıyla benzer http://www.hamilemiyim.net seyredebilir, bazen de adet gecikmesi sonrası lekelenme tarzı veya daha fazla kanama ve alt karın bölgesinde ağrı belirtisi verebilir. Eğer tanı biraz gecikmişse, tüpte embriyo büyümesi sonrası yırtılma ve iç kanama başlar, omuza vuran ağrı ve tansiyonda düşmeler, bayılmalar görülebilir. Benzer belirtiler düşük yapanlarda da görülebildiğinden bu ayrım çok dikkatli yapılmalıdır. Yine ayırıcı tanıda yumurtalıklarda boğulma ve apandisit de akla gelmelidir.

Dış gebelik nasıl anlaşılır

• Gebelik testinde pozitif bir sonuca rağmen ultrasonda rahim içinde gebelik kesesinin görülememesi, kanda gebelik hormonunun (Beta HCG) uygunsuz seyri, rahim komşuluğunda kitle imajı, iç kanama varsa rahim arkasında sıvı görüntüsü ve kan sayımında düşme bulgusu tanı koydurur.

• Bazen rahim arkasına vajinal yoldan bir iğne sokularak (Kuldosentez) karın içi kanama tespiti de tanı için kullanılır.

• Bazı olgularda tanı koymak için, ultrasonda rahim içi gebelik görülmüyorsa kürtaj yapılarak dış gebeliğe ait rahim içi tabaka değişiklikleri araştırılır.

• Dış gebelik tanısının konulamadığı şüpheli olgularda tanısal “Laparoskopi” de (Göbekten 1 cm’lik bir kesikten sokulan kamera ile direkt gözlem.) önemli bir yöntemdir.

Dış Gebelik Tedavi seçenekleri

• Dış gebelik tedavisinde teşhisin erken konmuş olması çok önemlidir.

• Teşhis anında tüpün yırtılmış veya yırtılmamış olması tedavi şeklini etkiler.

• Eğer tüpte yırtılma gerçekleşmişse ve iç kanama bulguları varsa tedavi ameliyattır.

• Ameliyat açık şekilde karın kesilerek yapılabileceği gibi, kapalı olarak laparoskopi yöntemiyle de yapılabilir. Ameliyat esnasında tüpte meydana gelmiş hasara göre tüp korunabilir, ya da tüpün tamamı kesilip çıkartılır. Tek tüpün tamamen kaybı olsa bile, diğer tüpten tekrar gebelik şansı devam eder.

• Tüpte henüz yırtılma olmamışsa hasta bilgilendirilerek tıbbi tedavi veya ameliyat seçeneklerinden birini değerlendirebilir.

• İlaç tedavisinde bir kemoterapik olan methotreksat belirli dozlarda verilir, hasta yakın takipte tutulur, gün aşırı kan beta HCG seviyeleri ultrason takipleri yapılır, gebeliğin tüpte gerilemesi, erimesi beklenir.

• Bazen bu tedaviye istenen yanıt alınamaz ve tüpte yırtılma gerçekleşebilir, o zaman yine ameliyat gerekecektir.

• Bazı merkezlerde vajinal yolla karın içinde dış gebelik olan tüpe doğru iğne sokulmakta ve toksik madde enjekte edilmektedir.

• Tüpte henüz yırtılma olmayan olgularda laparoskopi ile kapalı teknikle tüp çizilerek dış gebelik materyali boşaltılır, temizlenir, kanayan odaklar koter ile yakılır ve karın içi temizlik sonrası ameliyat bitirilir.

Dış gebelik ameliyatı sonrası hamilelik riskli midir?

Dış gebelik geçirmiş olgularda tekrar gebe kalma oranı yarı yarıya azalır, yeniden dış gebelik ihtimali de %20’dir. Dış gebelik olgusunda, tüp ameliyat esnasında korunabilmişse aynı tüpten tekrar gebe kalınabilir, ancak dış gebelik riski de normalden fazladır. Spiralle ilgili vakalarda ise; spiral çıkarıldığı zaman dış gebelik ihtimali iyice azalacaktır.

Daha önce dış gebelik geçirdiyseniz…

Daha önce geçirilmiş bir dış gebelik, anne ve baba adayı için çok zor bir durumdur. Ama işin psikolojik boyutundan önce, eğer daha önce dış gebelik yaşanmışsa, hamilelikten şüphelenir şüphelenmez hemen doktorunuza gitmelisiniz. Doktorunuz sizi yakın gözleme alacak, gereken testleri yapacak ve riskleri hesaplayacaktır. Testler normal çıksa bile, anne adayı kendisini iyi hissetmediğinde hemen doktora haber verilmelidir.

Dış gebelik durumu aileye çok üzüntü veren bir durumdur. İstenen bir bebeğin kaybedilmesi ve bazı durumlarda anne adayının da sağlığının tehlikede olması söz konusudur. Özellikle anne adayı bebeğini kaybetmenin getirdiği üzüntüden sonra, hamile kalma şansının azaldığını düşünür aynı zamanda da bir sonraki hamileliğinde yine aynı şeyleri yaşamaktan korkabilir.

Eşin ve yakın çevrenin dış gebelik yaşayan bir anne adayında bu duygu değişimlerinin gayet normal olduğunu kabul etmesi gerekir. Unutulmamalıdır ki; anne adayı birden, kendisini psikolojik olarak hazırlayamadan bebeğini kaybetmiştir. Olay anne adayının kontrolü dışında gerçekleşmiştir bu kayba alışmak bir hayli zaman alacaktır.

Hamileliğin birden bitmesi de anne adayının duygu durumunun değişmesine sebep olur. Bu durum; anne adayının hormon dengesini bozar, kendisini çok hassas, depresif hissetmesine sebep olabilir.

Eş desteği

Dış gebelik bir aileye çok zor zamanlar yaşattığı gibi aynı zamanda eşlerin birbirine destek olması, daha da yakınlaşmasını sağlayabilir. Bazı durumlarda ise eş, bebeğini kaybetmiş anneyi anlayamaz ve destek olamaz. Böyle bir durumda, eşinizle konuşmayı denemelisiniz. Eğer kendinizi çok yalnız hissediyorsanız ve eşiniz size destek olamıyorsa bir uzmandan yardım almayı denemelisiniz.

Şunu da unutmamak lazımdır ki; eşiniz de bebeğini kaybetmiştir ve o da kendisini kötü hissediyordur. Fakat çoğu erkek duygularını ifade etmekte zorlanır, güçlü görünmeye çalışır. Bazen de hiçbir şey olmamış gibi, her şeyin düzgün gidiyormuş gibi davranabilir. Bu durumda bile, aslında size destek olmaya çalışıyor olabilir.

Bir sonraki hamileliğiniz

Dış gebelik yaşadıktan sonra tekrar bebek sahibi olmadan önce kendinizi psikolojik ve fiziksel olarak toparlamanız gerekir. Unutmayın öncelikli olan sizin sağlığınızdır. Kendinize belirli bir süre tanımalısınız. Bu durumu yaşamış anne adaylarının kendisini toparlaması için tekrar bebek sahibi olmaya çalışmadan önce üç ay beklemesi önerilir.

Dış gebeliği yaşamış bayanlarda duygu durumu her kadında değişiklik göstermektedir. Kimisi hemen çocuk sahibi olmak isterken bazı bayanlar ise tekrar aynı şeyi yaşamaktan korkarlar. Şunu hiç unutmamalısınız, dış gebelik yaşadıktan sonra kendinize belirli bir miktar süre tanıdıktan toparlandıktan sonra doktorunuzun kontrolüyle sağlıklı bir gebelik yaşama şansınız çok daha yüksektir. Olumsuz düşüncelerden kendinizi kurtarmaya çalışmalı, yakın çevrenizin ailenizin pozitif desteğini kabul etmelisiniz.